Natuurlijk Nieuwkoop en de energietransitie: Zonder inbreng van inwoners is de Regionale Energiestra

Dat is de mening van de fractie van Natuurlijk Nieuwkoop in de Nieuwkoopse gemeenteraad. Tijdens de laatste raadsvergadering kwam deze RES aan de orde. Gemeenteraden in de regio Holland Rijnland geven hun wensen en bedenkingen over het stuk. In de Nieuwkoopse raad stelde Natuurlijk Nieuwkoop, dat de participatie van en daarmee het draagvlak onder plannen volstrekt onvoldoende is. Daarom ziet Natuurlijk Nieuwkoop ook deze versie van de RES als een vingeroefening en denkrichting, en allerminst als een bod vanuit de regio aan de overheid. Raadslid Berry Dors: ¨Natuurlijk Nieuwkoop heeft participatie en het vinden van draagvlak hoog in het vaandel staan. Daarover hebben we in maart 2019 al een motie met die inhoud in de raad in gediend en die is aangenomen. Nu, bij het bespreken van de RES heeft de raad die mening weer uitgesproken en onder de aandacht van de regio gebracht.¨ Daarnaast vindt Natuurlijk Nieuwkoop, dat als er toch grootschalige vormen (turbines en zonnevelden) van energieopwekking moeten komen, daarvoor in eerste instantie naar locaties langs de grote infrastructuur, zoals de A4, de A44 en de N11, moet worden gezocht.¨ Ook is Natuurlijk Nieuwkoop van mening dat de natuurgebieden en natuur-netwerkgebieden in onze omgeving ongeschikt zijn voor plaatsing van windturbines en zonnevelden en ook die mening wordt aan Holland Rijnland kenbaar gemaakt¨, aldus Dors.

Achtergrond Al een paar jaar is Nederland, en daarmee ook Nieuwkoop bezig met de energietransitie. Doel is de opwarming van de aarde te beteugelen door het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen als CO2 (kooldioxide). Wereldwijd is daarvoor afgesproken de uitstoot van met name CO2 te beperken met ongeveer de helft in 2030 en een verdere reductie in 2050. In Nederland is daarvoor in 2019 gewerkt aan een Klimaatakkoord. Meer dan 600 voorstellen zijn daar voor gemaakt. Onderdeel daarvan is dat in Nederland de 30 regio´s een belangrijke rol spelen. Voor Nieuwkoop geldt dat we onderdeel zijn van de regio Holland Rijnland, het gebied dat loopt van Noordwijk tot Nieuwkoop en alles er tussenin, zoals Leiden en Alphen aan den Rijn.

Holland Rijnland heeft in 2017 een energieakkoord gesloten. Dat gaat over het maximaal verduurzamen en bezuinigen (wat je aan energie niet gebruikt hoef je ook niet op te wekken) en over het duurzaam opwekken van energie. De regio´s moeten een zogenaamde Regionale Energiestrategie (RES) opstellen. Die moet in 2021 definitief zijn vastgesteld. Daarin moeten de eerste plannen zijn uitgewerkt voor energiebesparing, de warmtevoorziening, het opwekken van duurzame energie en over duurzame mobiliteit.

Voor Nieuwkoop springt daar het opwekken van duurzame energie uit. Die opwek van energie kan op verschillende manieren. Zoals het plaatsen van zonnepanelen op daken, het gebruik maken van thermische energie uit oppervlaktewater en afvalwater. Daar wordt l aan gewerkt. Maar daarnaast moet er nog veel meer nieuwe energie worden opgewekt via grootschalige zonnevelden en windturbines.

Het concept van de RES, zoals die door de regio Holland Rijnland is opgesteld, wordt in juni vastgesteld. Holland Rijnland moet in 2030 1,03 Terrawattuur (TWh) opwekken via zon op daken, windturbines en zonnevelden. Ongeveer een kwart TWh is de energie die nodig is om 15.000 mensen van energie te voorzien. In de concept-RES zijn daarvoor ¨denk- en zoekrichtingen¨ opgenomen. Er wordt onderzocht hoe en waar de opwek van wind- en zonne-energie mogelijk is. De publieksversie van deze concept-RES is te vinden op: https://hollandrijnland.nl/wp-content/uploads/2020/05/Publieksversie-Concept-RES- Holland-Rijnland_LR_3.pdf

Windturbines en zonnevelden kan je niet zomaar overal aanleggen. Er bestaan een aantal beperkingen, zoals uit oogpunt van veiligheid (bv. Schiphol) of het milieu.

Voor de denk- en zoekrichtingen zijn door Holland Rijnland een tweetal kaarten gemaakt waarop aangegeven is hoe en waar plaatsing van windturbines en zonnevelden tot de mogelijkheden behoort. Opmerkelijk is dat er daarbij nauwelijks rekening gehouden wordt met de bijzondere positie van natuurgebieden, zoals het Natura-2000 gebied De Nieuwkoopse Plassen. Ook opmerkelijk is dat de kaarten die gemaakt zijn niet stroken met het beleid van de Provincie Zuid Holland. In het coalitie-akkoord van Zuid Holland is opgenomen dat ¨energieopwekking uit wind op land de laatste voorkeur is¨ en dat er ¨geen plaatsing in het Groene Hart¨ plaatsvindt. Daarmee is de concept-RES in tegenspraak.

De gemeenteraad van Nieuwkoop heeft uitgesproken dat de Natura-2000 gebieden een harde restrictie zijn en daarmee worden uitgesloten als zoekgebied voor (grootschalige) wind- en zonne-energie. Daarnaast heeft de raad in Nieuwkoop, op voorstel van Natuurlijk Nieuwkoop, uitgesproken dat als er sprake moet zijn van opwek van duurzame elektriciteit dit langs grote infrastructuur mogelijk moet worden gemaakt, waarbij wat betreft de wegeninfrastructuur daarvoor allereerst de N11, de A4 en de A44 in aanmerking komen.

Een ander probleem, dat Natuurlijk Nieuwkoop al een tijd aan de orde heeft gesteld, is dat er tot nu toe nog onvoldoende draagvlak is gecreëerd onder de bevolking voor plaatsing van grootschalige opwek van energie in de vorm van windturbines en zonnevelden. Berry Dors (Natuurlijk Nieuwkoop): “Het betrekken van de bevolking bij het ontwikkelen van plannen voor duurzame energie-opwek heeft nog nauwelijks plaatsgevonden. Natuurlijk Nieuwkoop stelt voor om deze concept-RES dan ook nog niet te zien als een bod vanuit de regio, maar als een vingeroefening en denkrichting. De komende periode moet er een intensief regionaal en lokaal participatie-proces plaatsvinden om tot draagvlak voor opwek-plannen, van welke aard dan ook, te komen.”

Daarnaast heeft Natuurlijk Nieuwkoop, overigens samen met andere partijen, voorgesteld om de energie-transitie als een echte transitie te organiseren, waardoor er ruimte moet komen voor onderzoek naar en het ontwikkelen van innovaties voor nieuwe energiebronnen.

Alle wensen en bedenkingen van de Nieuwkoopse raad, 19 in getal, zijn opgenomen in een brief aan het bestuur van Holland Rijnland. Onze fractie kon zich in deze wensen en bedenkingen vinden.

De brief van de raad aan Holland Rijnland met deze wensen en bedenkingen is te vinden via deze link.

Nieuwkoop, 10 juni 2020